Ongeveer de helft van de energie die we in Nederland gebruiken, gebruiken we voor warmte(toepassingen) zoals het verwarmen van onze huizen en gebouwen. Bij de overstap naar duurzame energiebronnen, de energietransitie, speelt warmte daarom een belangrijke rol.
Aardwarmte biedt deze duurzame, hernieuwbare warmte.

Het komt vaak voor dat aardwarmte verward wordt met bodemenergie. Beide energiebronnen halen namelijk warmte uit de grond.

  • Bij bodemenergie wordt warmte (max 15 – 20 C) en koude aan de bodem of het grondwater onttrokken en opgeslagen. De boringen worden doorgaans tot maximaal 300 meter uitgevoerd. Bij bodemenergie wordt gebruik gemaakt van een warmtepomp of warmte koude opslag. Er zijn open en gesloten bodemenergiesystemen.
  • Vanaf 500 meter diepte spreekt de Nederlandse wetgeving over geothermie, ofwel aardwarmte (geothermie en aardwarmte zijn elkaars synoniemen). Diep in de ondergrond is warm water aanwezig in (poreuze) zand- en gesteentelagen. Met elke kilometer neemt de warmte van het water in de ondergrond ongeveer 30 °C toe. In Nederland wordt aardwarmte doorgaans gewonnen tussen de 2 en 3 km diepte in de ondergrond. Op een aardwarmtebron worden duizenden woningen (en/of meerdere bedrijven) aangesloten. Om gebruik te maken van aardwarmte is er naast een aardwarmte-installatie ook een warmtenet nodig, een leidingnet dat de warmte naar de gebruikers vervoert.

1. Wat is aardwarmte?

40% van de energie die we in Nederland gebruiken, gebruiken we voor warmte(toepassingen) zoals het verwarmen van onze huizen en gebouwen. Om klimaatverandering tegen te gaan, worden steeds meer duurzame bronnen voor warmte gebruikt. Aardwarmte is een van de bronnen voor duurzame collectieve warmte, naast restwarmte, zonnewarmte, warmte uit water (aquathermie), warmte uit duurzame stroom en bodemenergie.

Aardwarmte (geothermie),  wordt gewonnen uit heet water dat zich vanáf 500 meter diepte in aardlagen bevindt. De meest voorkomende diepte is 2 tot 3 km waarbij het water een temperatuur heeft van 70 – 90 C.  Een belangrijk voordeel in tegenstelling tot bijvoorbeeld zonnewarmte is het dat deze energiebron altijd kan leveren en dus voorspelbaar en betrouw is in de warmtelevering. Bij de overstap naar duurzame energiebronnen, de energietransitie, speelt warmte een belangrijke rol.

Aardwarmte wordt gewonnen uit heet water dat zich (vanaf 500m diep) in aardlagen bevindt. De aardwarmte-installatie pompt dit water omhoog en distribueert de warmte via een warmtenet naar omliggende huizen, gebouwen en industrie. Het is een warmte-oplossing voor collectief gebruik: met één winningsinstallatie (30m2) en een warmtenet zijn duizenden woningen en/of meerdere grotere bedrijven te voorzien van warmte. (Lees meer over aardwarmte winnen)

In Nederland wordt steeds meer aardwarmte (geothermie) gebruikt. Sinds 2000 is het voornamelijk de glastuinbouw die deze natuurlijke energiebron gebruikt voor de verwarming van kassen. Nu zien we ook steeds meer bedrijfsgebouwen, fabrieken én huizen die worden aangesloten. Bekijk de locaties in Nederland.

2. Wat betekent aardwarmte in mijn buurt?

Aardwarmte wordt op dit moment vooral gebruikt voor het verwarmen van kassen. Het plan is om het aantal woningen en kassen dat met aardwarmte verwarmd wordt flink uit te breiden.

8. Welke wetten en regels zijn geldend voor aardwarmte?

Activiteiten vanaf 500 meter in de ondergrond zijn door de overheid aangemerkt als mijnbouw. Daarom wordt ook aardwarmtewinning beschouwd als mijnbouwactiviteit. Vanuit de Mijnbouwwet zijn hiervoor diverse vergunningen vereist. Op basis van de Omgevingswet is daarnaast een omgevingsvergunning verplicht. Daarnaast is er nog andere wet- en regelgeving die van belang kan zijn.

Lees meer

4. Is aardwarmte veilig?                                                                           

Veilig en verantwoord winnen van aardwarmte is van groot belang. Om die reden moeten aardwarmte-operators vooraf risico’s voor de mens en het milieu grondig onderzoeken. De operator is daarnaast verplicht om voor en tijdens het winnen veiligheidsmaatregelen te treffen en -procedures na te leven. De toezichthouder Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) ziet toe op de handhaving en controleert de naleving van wet- en regelgeving

Lees meer
Nieuws

Almere onderzoekt aardwarmte voor duurzame energie

De gemeente Almere, HVC en Vattenfall gaan de komende jaren onderzoeken of de grond onder Almere geschikt is om aardwarmte naar boven te halen. De […]

Bekijk nieuws
Nieuws

Potentie voor ondiepe, lage temperatuur aardwarmte in bodem West-Brabant

De eerste gegevens van de SCAN-onderzoeksboring in Heijningen zijn nu beschikbaar op NLOG. De boring werd uitgevoerd in het zoekgebied West-Brabant Noord en heeft de […]

Bekijk nieuws
Nieuws

Vattenfall zet in op aardwarmte

Vattenfall laat in een recent artikel weten dat aardwarmte een heel belangrijke bron is in de warmtebronnenstrategie van Vattenfall. “Lelystad is onze meest vooruitgeschoven post […]

Bekijk nieuws
Nieuws

Vervolg SCAN-programma moet geologische onzekerheid verder reduceren

Het onderzoeksprogramma SCAN brengt sinds 2019 de ondergrond in kaart met behulp van seismisch onderzoek en onderzoeksboringen. Voor gebieden met een geconcentreerde warmtevraag en een […]

Bekijk nieuws
Bekijk meer nieuws
Verhaal

Veel interesse voor aardwarmteprojecten tijdens de Open Energiedag

Hoe werkt aardwarmte, hoe warm is het opgepompte water en welke techniek is daarvoor nodig? Het zijn enkele vragen van de meer dan 200 bezoekers […]

Bekijk verhaal
Verhaal

Aardwarmtebron op campus TU Delft

Bij Geothermie Delft wordt een aardwarmtebron ontwikkeld voor het verwarmen van de TU Delft-campus en voor het verwarmen van woonwijken in Delft. Tegelijkertijd is het […]

Bekijk verhaal
Bekijk meer verhalen

Aanmelden voor de nieuwsbrief

Geïnteresseerden die maandelijks op de hoogte gehouden willen worden over activiteiten en ontwikkelingen in de sector kunnen zich het beste aanmelden voor de nieuwsbrief van Geothermie Nederland.