Ongeveer de helft van de energie die we in Nederland gebruiken, gebruiken we voor warmte(toepassingen) zoals het verwarmen van onze huizen en gebouwen. Bij de overstap naar duurzame energiebronnen, de energietransitie, speelt warmte daarom een belangrijke rol.
Aardwarmte biedt deze duurzame, hernieuwbare warmte.


Bij bodemenergie wordt gebruik gemaakt van een warmtepomp of warmte koude opslag. Andere verschillen zijn de diepte van boren, de temperatuur en het toezicht. Met bodemenergie wordt warmte (max 15 – 20 C) en koude aan de bodem of het grondwater onttrokken en opgeslagen. De boringen worden doorgaans tot maximaal 300 meter uitgevoerd. Heel anders dan bij geothermie want hoe dieper in de ondergrond, hoe warmer de aarde is. Dit warme water ligt soms al miljoenen jaren in de bodem opgeslagen.

Vanaf 500 meter diepte spreekt de  Nederlandse wetgeving over aardwarmte (geothermie). Diep in de ondergrond is warm water opgeslagen in (poreuze) zand- en gesteentelagen. Met elke kilometer neemt de warmte van het water in de ondergrond ongeveer 30 °C toe. In Nederland wordt aardwarmte doorgaans gewonnen tussen de 2 en 3 km diepte in de ondergrond.

 

winnen van aardwarmte

Wat is aardwarmte

40% van de energie die we in Nederland gebruiken, gebruiken we voor warmte(toepassingen) zoals het verwarmen van onze huizen en gebouwen. Om klimaatverandering tegen te gaan, worden steeds meer duurzame bronnen voor warmte gebruikt. Aardwarmte is een van de bronnen voor duurzame collectieve warmte, naast restwarmte, zonnewarmte, warmte uit water (aquathermie), warmte uit duurzame stroom en bodemenergie. Het komt vaak voor dat aardwarmte verward wordt met bodemenergie. Beide energiebronnen halen namelijk warmte uit de grond.

Aardwarmte (geothermie),  wordt gewonnen uit heet water dat zich vanáf 500 meter diepte in aardlagen bevindt. De meest voorkomende diepte is 2 tot 3 km waarbij het water een temperatuur heeft van 70 – 90 C.  Een belangrijk voordeel in tegenstelling tot bijvoorbeeld zonnewarmte is het dat deze energiebron altijd kan leveren en dus voorspelbaar en betrouw is in de warmtelevering. Bij de overstap naar duurzame energiebronnen, de energietransitie, speelt warmte een belangrijke rol.

Aardwarmte wordt gewonnen uit heet water dat zich (vanaf 500m diep) in aardlagen bevindt. De aardwarmte-installatie pompt dit water omhoog en distribueert de warmte via een warmtenet naar omliggende huizen, gebouwen en industrie. Het is een warmte-oplossing voor collectief gebruik: met één winningsinstallatie (30m2) en een warmtenet zijn duizenden woningen en/of meerdere grotere bedrijven te voorzien van warmte. (Lees meer over aardwarmte winnen)

In Nederland wordt steeds meer aardwarmte (geothermie) gebruikt. Sinds 2000 is het voornamelijk de glastuinbouw die deze natuurlijke energiebron gebruikt voor de verwarming van kassen. Nu zien we ook steeds meer bedrijfsgebouwen, fabrieken én huizen die worden aangesloten. Bekijk de locaties in Nederland.

Het winnen van aardwarmte

Wat heb je nodig om aardwarmte te winnen?

Diep in de bodem is van nature warm water opgeslagen in (poreuze) zand- en gesteentelagen, zoals zandsteen. Daaruit kunnen we warmte winnen. Daarvoor heb je drie dingen nodig: een aardwarmtebron met warm water diep in de aarde. Een installatie waarmee je de gewonnen warmte via een warmtewisselaar er uit haalt. En een warmtenet waarmee je de warmte via leidingwater naar de aangesloten huizen en gebouwen in de directe omgeving brengt. Op deze manier is het mogelijk met aardwarmte een (nieuwbouw)wijk, industrie, glastuinbouw of kantoren te voorzien van warmte.

Lees meer

Aardwarmte in de buurt

Wat kan ik verwachten als er een aardwarmte installatie komt

Zijn er plannen voor een aardwarmte-installatie bij jou in de buurt? De gemeente heeft een belangrijke rol in het informeren en betrekken van omwonenden. Ontwikkelaars hebben zich via de gedragscode omgevingsbetrokkenheid verplicht om omwonenden zo vroeg mogelijk te betrekken bij het aardwarmteproject.

Van idee of plan tot de start van de warmtewinning zijn diverse fases te herkennen. Vanaf de eerste verkenningen gaan meestal enkele jaren voorbij voordat de boor de grond in gaat. Dit heeft te maken met de omvangrijke voorbereiding en het doorlopen van wettelijke procedures. Ook zijn meerdere vergunningen nodig.

Lees meer

 

Duurzaamheid en de energietransitie

Transitievisie Warmte voor de gebouwde omgeving

In 2030 willen we in Nederland onze CO2-uitstoot met de helft hebben verminderd ten opzichte van 1990. Dit betekent dat in 2030 in totaal 1,5 miljoen bestaande woningen met duurzame energie moeten worden verwarmd. Voor een duurzame energievoorziening is het noodzakelijk dat inwoners en bedrijven minder energie gebruiken en veel meer hernieuwbare bronnen voor energie, warmte en koude benutten. Aardwarmte biedt die duurzame, hernieuwbare warmte.

Dit vraagt om een zorgvuldige afweging. Gemeenten kunnen hierbij ondersteuning krijgen. Het Expertise Centrum Warmte (ECW) heeft een leidraad aardgasvrije wijken opgesteld, bestaande uit een ‘startanalyse’ en een ‘handreiking voor lokale analyse. Hiermee kunnen gemeenten samen met hun stakeholders een globale selectie maken voor warmte oplossingen voor alle wijken. Er zijn vijf energiestrategieën met diverse varianten.

Lees meer

 

Ondernemen in aardwarmte?

Ben je benieuwd naar hoe je als bedrijf kunt investeren of beleggen in
deze duurzame, hernieuwbare warmtebron? ?

Wetten en regels

Wet- en regelgeving

Activiteiten vanaf 500 meter in de ondergrond zijn door de overheid aangemerkt als mijnbouw. Daarom wordt ook aardwarmtewinning beschouwd als mijnbouwactiviteit. Vanuit de Mijnbouwwet zijn hiervoor diverse vergunningen vereist. Op basis van de Omgevingswet is daarnaast een omgevingsvergunning verplicht. Daarnaast is er nog andere wet- en regelgeving die van belang kan zijn.

Lees meer
Veiligheid en risicobeperking

Veiligheid staat centraal

Veilig en verantwoord winnen van aardwarmte is van groot belang. Om die reden moeten aardwarmte-operators vooraf risico’s voor de mens en het milieu grondig onderzoeken. De operator is daarnaast verplicht om voor en tijdens het winnen veiligheidsmaatregelen te treffen en -procedures na te leven. SodM ziet toe op de handhaving en controleert de naleving van wet- en regelgeving

Lees meer

Nieuws

De ontwikkeling van aardwarmte

‘Ondiepe en conventionele aardwarmte zijn cruciaal voor de warmtetransitie’

Aardwarmte is een onmisbare bron voor de warmtetransitie en de potentie is enorm. Herman Exalto van EBN vertelt in een interview op EBN.nl over de […]

Bekijk nieuws
De ontwikkeling van aardwarmte

NOS-item over aardwarmte

“Het gaat niet snel genoeg, huizen van het gas af. 90% van de huizen in Nederland wordt nog met gas verwarmd. Een alternatief is verwarmen […]

Bekijk nieuws
Aardwarmteprojecten in NL

‘Warmte uit de Delftse aarde’

Bij Geothermie Delft wordt in de gebouwde omgeving een aardwarmtebron ontwikkeld voor het verwarmen van de campus van de TU Delft en voor het verwarmen […]

Bekijk nieuws
Bekijk meer nieuws

Agenda

Week van de Warmtetransitie

Locatie: Online en Tivoli Utrecht (13 dec. 2023)

Bekijk nieuws
Bekijk meer data

Aanmelden voor de nieuwsbrief

Meld je aan voor onze online nieuwsbrief en blijf op de hoogte van de laatste informatie en ontwikkelingen.